เป็นคำถามที่พบบ่อยมากทุกครั้งที่ไปบรรยายเรื่องการเงินหลังเกษียณ เพื่อตอบเรื่องนี้ เราไปดูกฎหมายของสรรพากรก่อนดีกว่าว่าใครบ้างต้องเสียภาษี

เป็นกันไหม? เดินเข้าบ้านไปแล้วต้องคอยหลบข้าวของที่วางระเกะระกะอยู่ทั่วบ้าน หรือการวางของทิ้งไว้สักแห่ง แล้วหายไปตลอดกาล เชื่อไหมว่าสิ่งเหล่านี้อาจทำให้เราสูญเสียโอกาสบางอย่างในชีวิตได้เลยนะ ลองคิดดูว่าเราอาจจะต้องออกเดินทางช้าลงจากที่วางแผนไว้ เพราะหากุญแจบ้านไม่เจอ แล้วเราจะปล่อยไว้แบบนี้จริงเหรอ?

เมื่อเป็นหนี้ เราก็ต้องใช้หนี้ แต่เมื่อรายได้น้อยแถมโตช้าตามค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นทุกวันไม่ทัน เราจะบริหารจัดการหนี้อย่างไรดี หลักง่ายๆ คือ เราต้องรู้ขนาดความรุนแรงของปัญหาก่อน ด้วยการทำบัญชีหนี้สิน แบ่งแยกประเภทหนี้ จำนวนหนี้ แยกประเภทหนี้ เป็นกลุ่มแบงค์ นอนแบงค์ หนี้นอกระบบ จดรายละเอียดให้ครบ

แม้ชาว GenZ จะเรียกได้ว่าเติบโตมากับยุคอินเทอร์เน็ต ที่แม้แต่การเงิน การลงทุน ไปจนถึงการชอปปิงก็สามารถทำผ่านออนไลน์ได้ทั้งหมด แต่การสำรวจจาก บริษัท HarrisPoll ในนามของ CreditKarma กลับเจอผลลัพธ์ที่สนใจเมื่อ 69% ของชาว GenZ ในสหรัฐอเมริกา และอังกฤษ หันมาใช้เงินสดกันมากขึ้นนับตั้งแต่ปี 2022 เป็นต้นมา

 ‘ติดเค็มไม่ไหวว~ ซีอิ๊วสักขวดนึงก่อนได้ไหมม ~’ เพราะคนไทยขาดรสเค็มไม่ได้หรอก จะเข้าร้านอาหาร หรือทำอาหารเองที่บ้าน ‘ซีอิ๊วขาว’ ก็จะเป็นหนึ่งในเครื่องปรุงที่เรามักจะถามหากัน แต่พอพูดถึงซีอิ๊วขาว ก็อดไม่ได้ที่จะนึกถึงภาพเด็กใส่ชุดแดง ใบหน้าขาว กำลังนั่งอุ้มขวดซีอิ๊วขนาดใหญ่เท่าตัวเองอยู่

จอห์น ดี. ร็อกกี้เฟลเลอร์ (John D. Rockefeller) เคยเป็นหนึ่งในบุคคลที่ร่ำรวยที่สุดในโลก แต่เชื่อไหมว่าคุณในตอนนี้มีสิ่งหนึ่งที่เขาไม่สามารถซื้อได้ในช่วงที่เขามีชีวิตอยู่ประมาณ 100 ปีก่อน นั่นคือ เพนิซิลลิน (penicillin)

ก่อนจะพูดถึงการลงทุนครั้งแรกคือ คุณมีเงินสำรองฉุกเฉินรึยัง? ถ้าคำตอบคือ “ไม่” ก็อย่าเพิ่งคิดการใหญ่กระโดดไปลงทุน ถึงจะมั่นใจเต็มร้อยว่าความรู้ของคุณเต็มเปี่ยม เพราะการลงทุนคือ “ความเสี่ยง” หากคุณลงทุนโดยไม่มีแผนสำรอง ถ้าล้มขึ้นมารับรองเจ็บจริงยิ่งกว่าไม่ใช้สตันท์แมนแน่นอน

สมมติว่า เรากำลังซื้อสินค้าชนิดหนึ่ง โดยที่เราไม่เคยรู้ราคามาก่อน สิ่งที่เราพยายามจะทำคือการ ‘ประมาณราคา’ สิ่งนั้น และเมื่อเราได้รับราคาของสินค้าประเภทนั้นมา ตัวเลขแรกที่เราได้รู้จะกลายเป็นค่ากลางในการวัดความคุ้มค่า เทียบกับราคาของสินค้าประเภทนั้น หากมากไปกว่านั้นคือแพง แต่ถ้าน้อยกว่าคือถูก

ในเรื่องของความสัมพันธ์ ความรัก ความชอบ อาจทำให้เราขยับความสัมพันธ์จากคนรู้จัก หรือเพื่อนไปสู่คนรักได้ แต่ในวันใดก็ตามที่ความสัมพันธ์กำลังจะเลื่อนขั้นไปสู่การแต่งงาน ลำพังแค่ความรักอย่างเดียวอาจไม่พอ แต่ต้องอาศัยความไว้วางใจ ความเคารพ และความรับผิดชอบด้วยเพื่อให้ความสัมพันธ์ไปรอดได้

บางคนชอบคิดว่า ‘การเงินเป็นเรื่องของผู้ใหญ่’ แต่จริงๆ แล้วเรื่องการเงินเป็นเรื่องของทุกคนไม่ว่าจะเด็ก หรือผู้ใหญ่ คนรวย หรือคนจน ทุกคนล้วนต้องใช้เงินทั้งนั้น และจะดีกว่ามั้ย ถ้าคุณหรือคนในครอบครัวของคุณมีความรู้ทางด้านการเงินตั้งแต่เนิ่นๆ ว่าอะไรที่ควรทำหรืออะไรที่ไม่ควรทำ

ในปี 2012 นักเรียน MBA ที่ Richard Ivey School of Business ถาม วอร์เรน บัฟเฟตต์ (Warren Buffett) ว่า “ทำไมมีคนไม่ค่อยเยอะเลยที่เลียนแบบกลยุทธ์การลงทุนของเขา?”

หลายคนน่าจะพอรู้ดีว่า ถ้าอยาก “รวย” มีทางเลือกหลักๆ อยู่ 2 ทาง คือ (1) ทำงานให้หนัก เพื่อสร้าง Active Income (2) ลงทุนให้มาก เพื่อสร้าง Passive Income