หลอกให้รักว่าเจ็บแล้ว หลอกเอาเงินยิ่งเจ็บกว่า พิศวาสอาชญากรรม เคราะห์กรรมซ้ำซ้อนของสังคมคนเหงายุคดิจิทัล

ไม่ว่าน้องสาวจะเตือนแล้วไม่รู้กี่ครั้งว่าคนที่ชื่อ ‘ริคาโด้’ นั้นไม่ใช่คนที่เธอคิด

แต่คุณเทอรี่วัย 62 ปี ก็ยังปักใจเชื่อว่าริคาโด้ ‘แฟนหนุ่ม’ ไม่มีทางหลอกเธอได้ลงคอ ก็เราออกจะรักกันขนาดนี้ “หวานใจ ราชินี ทุกอย่างในชีวิตของผม” คำหวานที่ริคาโด้พร่ำบอกเทอรี่มาตลอดสองปี มันไม่มีทางเป็นเรื่องโกหกได้

ตลอดช่วงเวลานี้ผ่านมาเธอส่งเงินไปให้เขากว่า 2.8 ล้านบาท ส่วนหนึ่งมาจากเงินสงเคราะห์ผู้พิการที่เธอได้รับจากรัฐบาล

ความเชื่อใจและความรักที่บังตา สำหรับเทอรี่แล้วนี่คือรักแท้ แม้เธอ...จะไม่เคยพบเจอริคาโด้ตัวเป็นๆ หรือแม้แต่จะวิดีโอคอลเลยก็ตาม

น่าเสียใจที่เธอคือหนึ่งในเหยื่อผู้เคราะห์ร้าย 70,000 คน ในคดีพิศวาสอาชญากรรม หรือ “Romance Scams” ที่เกิดขึ้นในประเทศอเมริกาในปี 2022 โดยผู้ตกเป็นเหยื่อจะส่วนใหญ่จะเป็นผู้หญิงวัย 50+ ขึ้นไป โดยโจรจะทักเข้ามาทางช่องทางออนไลน์ โซเชียลมีเดียต่างๆ ตีสนิท พูดคุย แสดงความเป็นห่วงเป็นใย แสร้งทำว่ารัก ทั้งหมดนี้ก็เพื่อหลอกให้เชื่อใจและเอาเงินหรือทรัพย์สินของอีกฝ่ายไปนั่นเอง

ซึ่งเรื่องนี้ไม่ได้เกิดแค่ในต่างประเทศเท่านั้น ข้อมูลล่าสุดจากสำนักงานตำรวจแห่งชาติ เผยสถิติอาชญากรรมออนไลน์ช่วงเดือน ม.ค. 66 ที่ผ่านมา ได้สร้างมูลค่าความเสียหายกว่า 190 ล้านบาท และเป็นคดีเกี่ยวกับ “หลอกให้รัก” สูงถึง 403 คดี และมีอัตราส่วนที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ด้วย

เทอรี่เคยเป็นจ่าสิบเอกอเมริกันที่ทำงานในหน่วยข่าวกรองของอเมริกา แต่ตอนนี้ด้วยวัย 62 ปี เธอต้องไปแทบไม่มีเงินติดตัว ต้องคอยไปธนาคารอาหาร (Food Bank องค์กรไม่แสวงหาผลกำไรที่รวบรวมและแจกจ่ายอาหารให้กับองค์กรการกุศลต่าง ๆ เพื่อบรรเทาความหิวของประชากร) เพื่อรับอาหารประทังความหิวในแต่ละวัน บางครั้งน้องสาวคอยซื้ออาหารมาให้ด้วย

แล้วเพราะอะไรกันนะคนที่ดูมีความรู้ เคยทำงานในหน่วยงานที่ดี ถึงตกเป็นเหยื่อของพิศวาสอาชญากรรมแบบนี้ได้? แล้วทำไมผู้เป็นเหยื่อส่วนใหญ่คือผู้หญิง? แล้วมันมีทางแก้ไขยังไงบ้าง?

ดีเกินกว่าจะเป็นจริงได้

จากโปรไฟล์ของริคาโด้ เขาอายุ 58 ปี ร่างกายฟิต สุขภาพแข็งแรงและแน่นอนครับหน้าตาดีหล่อเหลาประหนึ่งหลุดออกมาจากภาพยนตร์ฮอลลีวู้ด ถ้าให้เปรียบก็คงคล้ายกับจอร์จ คลูนีย์ (George Clooney) ก็คงไม่ปาน นอกจากนั้นแล้วยังมีบ้านพักตากอากาศที่เมืองมาลิบูในรัฐแคลิฟอร์เนีย แม้ตอนนี้จะอาศัยอยู่ที่แคนาดาก็ตาม

เทอรี่ไม่คิดเลยว่าตัวเองจะโชคดีขนาดนี้เมื่อเขาเมสเสสมาเธอบนเฟสบุ๊ค

ภายในเวลาเพียงสองอาทิตย์ ทั้งคู่สนิทสนมกันอย่างรวดเร็ว และริคาโด้ก็เปิดใจสารภาพรักกับเธอ พร้อมบอกว่าเขากำลังมองหาใครสักคนที่เขาจะใช้ชีวิตด้วยในช่วงท้ายของชีวิต เพื่อเดินทางและบริหารเงินมากมายหลายล้านเหรียญจากธุรกิจนำเข้าส่งออกที่ทำอยู่ในเวลานี้

คำหวานมากมายที่คอยหยอดให้เธอฟังทุกวี่ทุกวัน เธอตกหลุมพรางของเขาเข้าอย่างจัง และภายในเวลาเพียงหนึ่งเดือน ริคาโด้ก็ขอเธอแต่งงาน

เขาชวนเธอลงทุนในบิตคอยน์ 350,000 บาท โดยบอกว่ามันจะกลายเป็นเงิน 35 ล้านบาทภายในเวลา 6 เดือน แต่ตอนนี้ผ่านมาสองปีแล้วก็ไม่มีวี่แววเลยว่าเงินตรงนี้จะได้กลับคืนมา แถมไม่พอตลอดช่วงที่ผ่านมาเธอได้ให้เงินริคาโด้ไปแล้วกว่า 2.8 ล้าน

สัญญาณเตือนที่ใหญ่ที่สุดน่าจะเป็นการที่เธอไม่เคยได้เจอกับเขาแบบตัวต่อตัวเลย ไม่เคยแม้แต่การคุยกันแบบวิดีโอคอลด้วยซ้ำ ไม่ใช่ว่าเธอไม่อยากนะ แม้ว่าส่วนใหญ่เขาจะปฏิเสธ แต่ก็มีบางครั้งที่ตกลงและวางแผนจะมาเจอกันแล้ว เพียงแต่ทุกครั้งก็จะมีอะไรบางอย่างเกิดขึ้นเสมอ

ครั้งหนึ่งเขากำลังขับรถไปที่สนามบินเพื่อมาหาเธอ ก็ประสบอุบัติเหตุจนมาหาไม่ได้ พร้อมยังส่งรูปของตัวเองที่อยู๋ในโรงพยาบาลให้เธอเป็นหลักฐานด้วย

อีกครั้งหนึ่งแม่ของเขาเสียชีวิต แล้วก็ส่งภาพตัวเองอยู่ในงานศพด้วยสีหน้าเศร้าสร้อย

สำหรับเทอรี่แล้ว ด้วยความรักที่เธอมีต่อเขา สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นเรื่องที่เธอหลงเชื่อโดยไม่เอะใจเลยด้วยซ้ำ เธอต้องการใช้ชีวิตบั้นปลายที่เหลือกับชายคนนี้

น้องสาวของเธอเตือนยังไงก็ไม่ฟัง สุดท้ายสุดทน เขียนจดหมายไปหารายการ Dr.Phil (รายการทอล์กโชว์ชื่อดังของอเมริกาที่หยิบปัญหาต่างๆ ของคนมาคุย) เพื่อให้พี่สาวไปออกรายการด้วย

ตอนแรกเทอรี่ไม่ยอมเชื่อว่าตัวเองกำลังโดนหลอก จนกระทั่ง Dr.Phil และทีมงานได้ติดต่อชายที่เป็นตัวจริงเจ้าของรูปถ่ายที่ริคาโด้ขโมยมาสร้างตัวตนปลอมออนไลน์เพื่อใช้หลอกคนอื่น เขาความจริงว่าตัวเองเป็นใครและบอกว่าเธอกำลังโดนหลอกแล้ว

เทอรี่เป็นเพียงหนึ่งในผู้เสียหายมากมายที่ตกเป็นเหยื่อ และในโชคร้ายก็ยังมีโชคดีที่เธอมีน้องสาวที่ใส่ใจและห่วงใยเธอมากพอที่จะยื่นมือเข้ามาช่วยและเตือนอยู่ตลอด (แม้จะไม่ฟังก็ตาม) เพราะคนส่วนใหญ่ที่เป็นเหยื่อนั้นอาจจะไม่ได้โชคดีแบบนี้

แม้ว่าเหยื่อผู้เคราะห์ร้ายส่วนใหญ่กว่า 63% เป็นผู้หญิง แต่ผู้ชายเองก็สามารถตกเป็นเหยื่อได้เช่นเดียวกัน เพียงแต่จากสถิติแล้วผู้หญิงจะสูญเสียเงินมากกว่าผู้ชายเกือบเท่าตัวโดยเฉลี่ย

และที่น่ากลัวคือตัวเลขนี้เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ FTC (คณะกรรมาธิการว่าด้วยการค้าแห่งสหพันธรัฐ) รายงานว่าในปี 2022 มีความเสียหายที่เพิ่มขึ้นจากคดีพิศวาสอาชญากรรมจากปีก่อนกว่า 80% และ 5 ปีที่ผ่านมาเสียหายไปแล้วกว่า 45,000 ล้านบาท

ปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ Romance Scams กลายเป็นปัญหาใหญ่ที่เกิดขึ้นเพราะโลกกำลังเดินหน้าเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างแท้จริง ในปี 2020 ที่อเมริกามีคนอายุมากกว่า 65 ปี กว่า 55.8 ล้านคน นับเป็นกว่า 17% ของประชากรทั้งหมด หรืออย่างในไทยเองปี 2022 ประชากรที่อายุเกิน 60 ปี ก็มีเกือบ 20% ของประชากรทั้งหมดเลยทีเดียว

การแพร่ระบาดของ “ความเหงา”

เมื่ออายุมากขึ้น สิ่งที่ตามมาคือ “ความเหงา” ครับ

โดยทั่วไปแล้วกลุ่มคนผู้สูงอายุนั้นจะมีอัตราส่วนในการแยกออกจากสังคมมากขึ้น เพื่อนน้อยลง ลูกหลานแยกย้ายออกไปอยู่กันสร้างครอบครัวของตัวเอง จึงทำให้ชีวิตมีโอกาสเหงามากขึ้นด้วย

แล้วถ้าดูข้อมูลที่บอกว่าคนที่ตกเป็นเหยื่อนั้นส่วนใหญ่เป็นผู้หญิงที่อายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป มันก็พอเข้าใจได้ว่านั่นคือช่วงที่ชีวิตเริ่มเต็มไปด้วยความเหงา ลูกเต้าไปมีครอบครัว ไปทำงานต่างบ้านต่างเมือง ส่วนใหญ่จะเป็นแม่ม่ายหรือหย่าร้างกับสามีมานานแล้ว และเมื่อถูกหลอก เงินที่เก็บมาจากการทำงานทั้งชีวิตก็แทบจะหายไปทั้งหมดเลยทีเดียว

บางคนถึงขั้นขายบ้าน ติดหนี้ เพื่อส่งเงินไปให้โจรเลยทีเดียว

แล้วผู้ชายสูงอายุไม่ตกเป็นเหยื่อเหรอ? มีบ้างครับ เพียงแต่โอกาสที่ผู้ชายสูงวัย มีเงินเก็บบ้างจะแต่งงานใหม่เป็นเรื่องที่พบเห็นกันได้บ่อยกว่าในสังคมของเรา ส่วนผู้หญิงนั้นจะแต่งงานใหม่ในช่วงวัยเลย 50+ ไปแล้วนั้นไม่ค่อยพบเห็นกันมากนัก เพราะฉะนั้นผู้หญิงจึงมีโอกาสที่จะรู้สึกเหงามากกว่าผู้ชายด้วย

คนที่ตกเป็นเหยื่อส่วนใหญ่จะอยู่ตัวคนเดียว ไม่ค่อยได้มีโอกาสสุงสิงกับใคร ใช้ชีวิตเหงาๆ และใช้เวลาอยู่บนโลกออนไลน์มากขึ้น และนั่นก็เป็นช่องทางที่โจรกำลังมองหาอยู่พอดี

บางคนเขียนบนโปรไฟล์ “หย่า/ม่าย/มองหาผู้ชายนิสัยดี” อะไรแบบนี้เรียกว่าโจรทำงานง่ายเลยทีเดียว

สูตรพิศวาสอาชญากรรม

จากโปรไฟล์ที่คุณเขียนออนไลน์ โจรก็พอทราบแล้วว่าคุณชอบอะไร ไม่ชอบอะไร งานอดิเรกของคุณคืออะไร ความสนใจ ฯลฯ หลังจากนั้นก็แค่แต่งองค์ทรงเครื่อง สร้างโปรไฟล์ปลอมพร้อมรูปของชาย (หญิง) ในฝันของคุณขึ้นแล้วทักมาหาเท่านั้น

หลังจากนั้นเทคนิคที่พิศวาสอาชญากรรมใช้ก็ไม่ต่างจากนิยายแฟนตาซีเรื่องหนึ่งเลย คุณจะเหมือนเป็นตัวเอกของเรื่องที่เจ้าชาย (เจ้าหญิง) เข้ามาในชีวิต มันจะเป็นความสัมพันธ์ที่เข้มข้น รวดเร็ว บอกรักกันแบบเร่าร้อน เหมือนฝันที่เป็นจริง ที่เกิดขึ้นกับคุณเพียงเท่านั้น

เจ้าชาย (เจ้าหญิง) ผู้ร่ำรวย มีธุรกิจหรือมรดกจากเจ้าคุณปู่หมื่นล้านที่กำลังประสบปัญหา และคุณเท่านั้นที่จะช่วยได้ ถ้าทุกอย่างผ่านพ้นไปแล้ว ชีวิตที่เราใฝ่ฝันด้วยกันนั้นจะเกิดขึ้น เราจะอยู่กินไปด้วยกันจนแก่เฒ่าตลอดกาลนาน

ความเหงา ความเพ้อฝัน และความรักที่เกินกว่าเอื้อม นี่คือสูตรสำเร็จของพิศวาสอาชญากรรม

โจรเห็นช่องว่างในสังคมที่เราทิ้งคนสูงอายุไว้ข้างหลังอย่างเดียวดายและเต็มไปด้วยความเหงาในหัวใจ ใช้มันเพื่อสร้างผลประโยชน์โดยไม่สนใจหรอกว่าจะเกิดความเสียหายต่อทรัพย์สินหรือชีวิตของคนที่เป็นเหยื่อนั้นมากขนาดไหน

น่าเห็นใจตรงที่ผู้เคราะห์ร้ายส่วนใหญ่นั้นแทบจะหมดโอกาสที่จะได้เงินที่หายไปคืนเลย

บางคนนอกจากเสียเงินแล้วยังเสียสุขภาพจิตไปด้วย กลายเป็นโรคซึมเศร้าหรือเลือกจบชีวิตตัวเองเลยก็มี มันคือเคราะห์กรรมซ้ำซ้อนของสังคมคนเหงายุคดิจิทัลอย่างแท้จริง

และยิ่งเทคโนโลยีอย่าง ​AI ในปัจจุบันที่ทำให้ยิ่งอันตรายมากขึ้นไปอีก (โจรอาจจะสร้างโมเดล AI ปลอมๆ ขึ้นมาเพื่อหลอกว่าเป็นตัวเองก็ได้ ตอนนี้ก็สามารถวิดีโอคอลได้แล้วถ้าทำได้เนียนๆ)

วิธีป้องกันที่ดีที่สุดคืออย่าให้เงินกับคนที่คุณไม่เคยเจอ แม้จะมีหลักฐานอะไรก็ตามที่อีกฝั่งบอกว่าจ่ายคืนได้แน่ๆ (หรือถ้ามีคนบอกรักคุณภายในเวลาอาทิตย์สองอาทิตย์ก็คิดไว้เลยครับว่านี่ไม่ใช่ความจริงอย่างแน่นอน) ถ้ารู้สึกว่าตัวเองถูกกดดัน ทำให้รู้สึกผิดถ้าไม่มอบเงินให้ การบล็อกหรือตัดความสัมพันธ์ไปเลยอาจจะง่ายกว่า

ถ้าเราเป็นลูกและมีพ่อแม่ (หรือคนเฒ่าคนแก่ที่สนิท) ที่อยู่บ้านคนเดียว เกษียณแล้ว ไม่ค่อยได้สุงสิงกับใคร ใช้เวลาออนไลน์เยอะๆ ขอให้เช็กอินกับพวกท่านบ่อยๆ ชวนคุย ถามข่าวคราวเป็นประจำ ทักไลน์ไปหา เอาหลานไปเยี่ยม ส่งสติกเกอร์สวัสดีวันอะไรก็ส่งไปเถอะ อย่างน้อยๆ ก็ช่วยคลายเหงาพวกท่านได้ไม่น้อย

นอกจากนั้นสิ่งที่อยากแนะนำอีกอย่างคืออย่าคิดว่าตัวเองปลอดภัย เรื่องนี้ไม่เกิดขึ้นกับฉันหรอก เราไม่มีทางมั่นใจได้เลยว่าตัวเองจะไม่ตกเป็นเหยื่อ พยายามอ่านข่าว ศึกษาข้อมูลและเรื่องเหล่านี้ไว้อยู่เสมอ

เพราะหลอกให้รักว่าเจ็บแล้ว หลอกเอาเงินไปด้วยนี่ยิ่งเจ็บและลำบากมากกว่าหลายเท่าเลยทีเดียว