การออมเงินหรือการเก็บเงิน เป็นเรื่องที่ไม่ว่าใครๆ ก็พูดกัน แต่เมื่อถึงเวลาต้องทำจริงๆ สำหรับบางคนการเก็บเงิน ไม่ใช่เรื่องง่ายเลย เพราะตลอดเวลาก็มักมีค่าใช้จ่ายโน่นนี่นั่น ทำให้ต้องควักเงินออกจากกระเป๋ามาใช้ได้ตลอด

แต่จะดีแค่ไหนล่ะ ถ้าเราสามารถหาวิธีฝึกตัวเองให้ “ออมเงินแบบมีวินัยได้?”

โดยหนึ่งในวิธีที่ aomMONEY กำลังจะแนะนำ เป็นส่วนหนึ่งของทฤษฎีผลักดัน หรือ Nudge Theory ของ ศาสตราจารย์ ดร.ริชาร์ด เธอเลอร์ (Richard H.Thaler) เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาเศรษฐศาสตร์ จากมหาวิทยาลัยชิคาโกของสหรัฐฯ เพื่อผลักดันให้เราทำสิ่งที่ตัวเองต้องการ โดยไม่มีการบังคับ

เคล็ดลับของทฤษฎี Nudge Theory จึงมีไอเดียง่ายๆ ครับว่า “ใช้วิธีไหนก็ได้ ผลักดัน กระตุ้น ให้คนคิดจะเปลี่ยนพฤติกรรมนั้นๆ เอง โดยปราศจากการบังคับ” (แม้มันก็คือการบังคับทางอ้อมแบบนุ่มนวลก็ตาม)

ยกตัวอย่างเคสของประเทศอังกฤษ ครั้งหนึ่งเค้าเคยเกิดเหตุคนไม่ยอมจ่ายภาษีรถยนต์กันเท่าไหร่ รัฐบาลจึงแก้ปัญหาโดยใช้หลักทฤษฎี Nudge Theory เข้ามาช่วย โดยแทนที่บังคับตรงๆ ว่า “เฮ้ย! ประชาชนทุกคนที่มีรถยนต์ต้องเสียภาษีรถนะ”

รัฐบาลเขากลับใช้วิธีพาดหัวตัวโตๆ บนจดหมายแจ้งเตือนถึงบุคคลนั้นๆ ว่า “จ่ายภาษีซะ หรือ ยอมเสียรถคันนี้ พร้อมกับลงรูปประกอบเป็นภาพถ่ายรถยนต์ของคนๆ นั้นไว้ด้วย”

ผมว่าเขาฉลาดดีนะครับ แถมผลลัพธ์ก็ออกมาดีด้วย เนื่องจากมาตรการนี้ช่วยให้คนจ่ายภาษีรถยนต์กันมากขึ้น ก็แหม...ใครได้อ่านประโยคนี้ ก็คงต้องรีบวิ่งไปจ่ายภาษีแล้ว นี่แหละครับ การประยุกต์ทฤษฎี Nudge Theory มาใช้ในชีวิตประจำวัน

แล้วเราจะนำมาประยุกต์ใช้กับ “การออมเงิน” ได้อย่างไร?

ผมว่าเคสนี้ง่ายๆ เลยครับ สำหรับใครที่มีรายได้เข้าทุกๆ เดือน เช่น เงินเดือนเข้าทุกสิ้นเดือน ผมว่าเพื่อนๆ ลองตั้งข้อความไว้เตือนตัวเองในโทรศัพท์วันที่เงินเดือนเข้าดูสิครับว่า

“ออมเงินเลยวันนี้ หรือ จะรอแก่แบบไม่มีเงินใช้”

ผมว่าเจอข้อความแบบนี้ก็สะดุ้งโหยงอยู่เหมือนกันนะครับ และน่าจะเป็นแรงผลักดันชั้นดี ให้เราเลือกออมเงินก่อนเลยในวันที่เงินเดือนออก

ก็หวังว่า “ทฤษฎี Nudge Theory” จะมีประโยชน์กับเพื่อนๆ นะครับ ผมว่าจะลองหยิบทฤษฎีนี้ไปประยุกต์ใช้เวลาที่จะกดสั่งซื้อของออนไลน์เวลามีโปรโมชั่น แล้วหันไปอ่านข้อความปู่วอร์เรน บัฟเฟตต์ในโทรศัพท์

“ถ้าคุณซื้อแต่ของที่ไม่จำเป็น ในไม่ช้าคุณจะต้องขายของที่จำเป็น”

เจอะประโยคนี้ ผมเชื่อว่าหลายคนแตะเบรกแทบไม่ทันเลยครับ